Zaproszenie na debatę
Energetyka prosumencka - co to oznacza dla odbiorcy energii i spółek dystrybucyjnych?
28 lutego 2013 (czwartek), godz. 11.00,
Redakcja Polityki , ul. Słupecka 6, Warszawa
O energetyce prosumenckiej w Polsce mówi się przy okazji rozwoju energetyki odnawialnej. Odnawialne źródła energii zgodnie z przyjętą przez rząd Polityką Energetyczną Polski do 2030 roku mają stanowić 20% całości wytwarzanej w Polsce energii. W skali globalnej szacuje się, że prosumenci będą generować ok. 10% dostaw, natomiast w poszczególnych regionach ten udział może być znacznie większy. Uczestnicy rynku sami zdecydują o tym, czy zechcą energię kupować z sieci czy ją produkować na własny użytek. Jednym z głównych kierunków rozwoju rynku energii elektrycznej na świecie, w Europie i w Polsce może okazać się odejście od tzw. energetyki systemowej na rzecz lokalnej energetyki rozproszonej, w której głównym wyznacznikiem zmian są zachowania aktywnych odbiorców energii - prosumentów, ze szczególnym uwzględnieniem inwestycji w małe mikroźródła OZE. Należy zwrócić uwagę, że już dziś liczne spółki obrotu – sprzedawcy energii elektrycznej – wychodzą naprzeciw trendom prosumenckim, proponując odbiorcom końcowym wspólne inwestycje w małe, domowe źródła OZE, pomimo tego, że dzisiejszy system nie różnicuje wielkości i charakteru źródeł. Proponowane przez Ministerstwo Gospodarki w projekcie Ustawy o Odnawialnych Źródłach Energii nowe rozwiązania i mechanizmy zakładają uproszczenie i dodatkowe elementy wsparcia dla mikroinstalacji.
Energetyka prosumencka to nie tylko µOZE i µCHP czyli domowe elektrociepłownie. W Europie także i ten sektor uzyskuje wsparcie (Niemcy, Holandia, Wielka Brytania). W energetyce prosumenckiej upatruje się szansy na nowy kształt systemu energetycznego, w którym odbiorca będzie nie tylko użytkownikiem, ale także aktywnym uczestnikiem. Energetyka prosumencka stanowi filar gospodarki niskoemisyjnej przede wszystkim dzięki wspieraniu efektywności energetycznej. W systemie konwencjonalnym, opartym na wielkoskalowych źródłach w przybliżeniu 1 na 10 źródeł pracuje wyłącznie na straty sieciowe. Prosumenctwo z zasady eliminuje ten problem, bowiem energia jest produkowana w tym samym miejscu, w którym jest użytkowana. Jak zapewnia Urząd Regulacji Energetyki w roku 2015 będzie on gotowy do wdrożenia modelu regulacji sieciowych tak, by sieci dystrybucyjne otworzyły się na energetykę rozproszoną, w tym energetykę prosumencką. Niezmiernie ważna jest także liberalizacja rynku energii, zwłaszcza w segmencie gospodarstw domowych.
Model prosumenta w energetyce jest powiązany z rozwojem idei inteligentnych sieci i inteligentnego opomiarowania. Rozwiązania tego typu mają umożliwić prosumentom dokonywanie prawidłowych rozliczeń wytwarzanej, zużywanej, kupowanej i sprzedawanej energii elektrycznej. Z punktu widzenia spółek obrotu jedną z ważnych przesłanek wdrożenia inteligentnego opomiarowania jest odejście od rozliczeń zużycia w oparciu o prognozy na rzecz rozliczeń na podstawie zdalnych, rzeczywistych odczytów, a w ślad za tym stworzenie możliwości przedstawiania odbiorcom nowych ofert wykorzystujących te odczyty – może powodować to istotne różnicowanie cen w czasie doby, tygodnia i roku.
Wdrożenie inteligentnego opomiarowania oraz powołanie Operatora Informacji Pomiarowych (podmiotu prowadzącego centralny zbiór informacji pomiarowych, odpowiedzialnego za ich przetwarzanie i przechowywanie, a także wysyłanie i odbieranie tych informacji) znalazły swoje odzwierciedlenie w zapisach projektu nowego Prawa Energetycznego. Dla właściwego wdrożenia proponowanych rozwiązań legislacyjnych jest niezbędne ścisłe współdziałanie w tym zakresie wszystkich interesariuszy, zarówno ze strony administracji państwowej, jak również podmiotów funkcjonujących na rynku energii oraz reprezentujących interesy odbiorców. Rolą sieci OSD w kwestii energetyki prosumenckiej powinna być silna współpraca z regionem, z instytutami badawczymi i naukowymi oraz działania na rzecz zwiększania świadomości odbiorców energii. Taka współpraca przyczynia się do zwiększenia efektywności wykorzystania energii. Dużym wyzwaniem jest oczywiście wprowadzenie zaawansowanych systemów pomiarowych, tak, by zostały one zauważone przez odbiorcę - powinien on odczuć, że użytkowanie nowego systemu przynosi mu realne korzyści. Sieć energetyczna wymaga doposażenia w nową infrastrukturę pozwalającą na przyłączanie dużej liczby OZE, czy stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Operatorzy powinni (OSD i OSP) zniwelować ryzyko, że generacja rozproszona w sytuacjach szczytowych może przeciążyć elementy systemu. Istotnym elementem budowy inteligentnych sieci jest tzw. bussines inteligence, czyli spójny system zbierania i analizowania informacji. To dopiero początek działań w tym zakresie. Dzięki temu systemowi operator będzie miał możliwość lepszego sterowania i monitorowania wybranych punktów sieci, co umożliwi przewidywanie miejsc awarii i wcześniejszą ich modernizację.
Konieczne jest uruchomienie ogólnopolskiego i wielkoskalowego Programu Budowy Energetyki Prosumenckiej i powinien on obejmować 5 obszarów działań: legislację (odblokowanie możliwości), technologię (rozwój krajowego potencjału), logistykę (rozwój zaplecza instalacyjno-serwisowego), informację (rozwój zaplecza informacyjno-konsultacyjnego) oraz finanse (uruchomienie mechanizmów wsparcia). W projekcie ustawy OZE spełnione już są warunki dla rozwoju energetyki prosumenckiej takie jak stworzenie uproszczonego systemu dla małych konsumentów - prosumentów, idea taryfy netto, istnienie piko i mikroźródeł oraz uproszenie warunków środowiskowo - budowlanych. Jednym słowem istnieją wszelkie przesłanki dla sukcesu energetyki prosumenckiej.
W debacie udział wzięli m.in.:
- Janusz Pilitowski, Dyrektor Departamentu Energii Odnawialnej, Ministerstwo Gospodarki
- Marek Woszczyk, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki
- Tomasz Wolanowski, Dyrektor Handlowy ABB
- Andrzej Szymański, Prezes Zarządu Landis+Gyr
- Robert Słotwiński, Szef Sprzedaży Działu Techniki Solarnej, Schüco International Polska
- prof. Krzysztof Żmijewski, Sekretarz Generalny Społecznej Rady ds. Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej
Debata realizowana przy wsparciu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
